Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Co-de-gàrri(-rousso)
Alopecurus aequalis
Poaceae Graminaceae
Noms en français : Vulpin fauve, Vulpin roux.
Descripcioun :La co-de-gàrri-rousso, raro au nostro, trachis en ribo d'estang e de mueio. Se recounèis à soun enflourejado rousso un cop maduro. Li glumo soun soudado à la baso e fan de 1,5 à 3 mm. Li Lemma soun soudado sus sa mita (aequalis). Apoudèn que l'arèsto èi courteto.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Pamens dèu èstre, coume si cousino, un bono erbo pasturiero.
Port : Erbo
Taio : 15 à 70 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Alopecurus
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ribo d'estang
- Ribo de mueio
- Bas palun
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Alopecurus aequalis Sobol., 1799